Οικογενειακός χορός στου Καραντώνη...          Τα όργανα παίζουν.... χορεύει ο Γιώργος                         Μιχάλης και Γιάννης Ντίνος
                                                                                        Καραμηνάς. Διακρίνονται μπροστά οι                                 χορεύουν στο πανηγύρι
                                                                                           συμπέθεροι Μιχάλης Κολιός και
                                                                                                    Σταύρος Μυλωνάς

Σ’ αυτήν την περίοδο, λοιπόν, θα αναφερθούμε σε μια προσπάθεια να φέρουμε στη μνήμη μας τα έθιμα και τις συνήθειες των Φτεριανών κατά την προετοιμασία και διάρκεια του πανηγυριού, που λίγο πολύ καθώς περνάει ο καιρός αρχίζουν να μην αντέχουν στο χρόνο.
Πολλοί συγχωριανοί μας λένε ότι ο Σεπτέμβρης είναι ο καλύτερος μήνας για να βρίσκεσαι στο χωριό. Είναι η εποχή όπου οι ευωδιές από τις καστανιές, τις καρυδιές, τις μηλιές, τους βάτους και από πολλά άλλα δέντρα και φυτά πλημμυρίζουν την ατμόσφαιρα με τα μαγευτικά τους αρώματα.
Αυτή λοιπόν την όμορφη εποχή, αυτόν το μαγευτικό μήνα, στις 26 του Σεπτέμβρη διάλεξε να γιορτάσει ο πολιούχος του χωριού μας, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος.
Η προετοιμασία του πανηγυριού άρχιζε στις 15 Σεπτεμβρίου περίπου, με το τέλος της γιορτής της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού. Τις ημέρες αυτές οι νοικοκυράδες έφτιαχναν και τα φθινοπωρινά γλυκά που ήταν το κυδώνι πελτές και το κολοκύθι κουφέτο.
Στην περίοδο που αναφερόμαστε το πανηγύρι είχε μεγάλη διάρκεια, άλλοι λένε ίσως και πενθήμερη. Εμείς, όμως, θα αναφερθούμε στην τριήμερη διάρκειά του.
Οι προετοιμασίες ξεκινούσαν με το άσπρισμα των σπιτιών, καθώς και τμήματος του γειτονικού δρόμου, που αναλογούσε σε κάθε νοικοκυρά. Στα καφενεία, επικρατούσε αναβρασμός από το άγχος της προετοιμασίας. Την εποχή εκείνη λειτουργούσαν κυρίως τρία καφενεία: του Τάσου στον «Πλάτανο», του Ν. Καραντώνη και αργότερα του Ι. Μαϊδανού. Οι καφετζήδες έφτιαχναν τους μεζέδες που δεν ήταν άλλο από ρεβίθια, σαλάτα, ελιές, σαρδέλες. Το ποτό φυσικά ήταν ούζο. Επίσης, φρόντιζαν να εξασφαλίσουν ορχήστρα καθώς και τραπέζια και καθίσματα από τα γειτονικά χωριά.
Εκείνα τα χρόνια σφάζανε συνήθως δυο βόδια. Τοποθεσίες που σφάζανε ήταν τα «δέντρα» και στου Τάσου. Χαρακτηριστικοί χασάπηδες της εποχής ήταν ο Ντορίς ο Κούτσας, ο Ανέστης Παλαιολόγος, καθώς και ο Καραμπιρμπέρης από τη Βατούσα. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 1945 περίπου ο Γιάννης ο Αρβανίτης έφερε στο χωριό την καινοτομία ο ταύρος να μη σφάζεται αλλά να καρφώνεται στο μέτωπο. Μια φορά μάλιστα στο στενό του Φιλιππί καθώς πήγε να καρφώσει μια αγελάδα του ξέφυγε και έφθασε μέχρι τις μπόμπες του Π. Κούτσα. Το παράξενο ήταν ότι η αγελάδα γύρισε μόνη της και έπεσε μπροστά του.
Η πιο μεγάλη, όμως, προετοιμασία αφορούσε την Εκκλησία, όπου οι συγχωριανοί μας φρόντιζαν την καθαριότητα της υπό τις οδηγίες πάντα του παπά Μιλτιάδη. Εκείνος αγέρωχος και επιβλητικός έδινε τη δική του νότα στις ευχάριστες αυτές στιγμές αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιοτέρων δεν ήταν λίγες οι φορές που αγρίευε. Βέβαια, τον βοηθούσαν η νεωκόρος Ρηνιώ Τσιμπουκέλλη καθώς και οι εκκλησιαστικοί επίτροποι Γιάγκος Λουκίδης, Ανδρέας Καλατζής και κατά καιρούς πολλοί άλλοι.
Στις 25 του Σεπτέμβρη, λοιπόν, γινόταν ο Μεγάλος Εσπερινός με τη συμμετοχή ιερέων και ψαλτάδων αλλά και πλήθους κόσμου από τα γειτονικά χωριά. Μόλις τέλειωνε ο Εσπερινός οι πραματευτάδες και οι χαλβατζήδες είχαν στρώσει τις πραμάτειες τους στη σειρά από την εκκλησία μέχρι τα δέντρα και παρότρυναν τον κόσμο αλλά κυρίως τα παιδιά να αγοράσουν από τα είδη της. Ανάμεσα στους πανηγυριώτες κυκλοφορούσαν και οι φωτογράφοι για τις αναμνηστικές φωτογραφίες.
Στη συνέχεια όλοι κατά οικογένειες ή μεγάλες παρέες διάλεγαν καφενείο και ορχήστρα και άρχιζε το γλέντι μέχρι πρωίας.
Το ίδιο σκηνικό επικρατούσε και ανήμερα, όπου όλοι οι χωριανοί φορώντας τα γιορτινά τους πήγαιναν στην εκκλησία. Μετά το τέλος της λειτουργίας οι περισσότεροι επισκέπτες από γειτονικά χωριά αλλά κυρίως οι Βατουσιανοί πήγαιναν βόλτα στο Χαμάμ για να απολαύσουν το μαγευτικό τοπίο αλλά και για να κόψουν πρώιμα κάστανα.
Λέγεται ότι την παραμονή χόρευαν οι επισκέπτες, ανήμερα οι χωριανοί και την επαύριον τα γκαρσόνια.
Οι μουζικάντες έρχονταν από νωρίς. Μεταξύ άλλων αναφέρουμε το συγχωριανό μας Κώστα Παπαφτσίκη που έπαιζε σαντούρι, τον Κατσαμπή από τη Βατούσα που έπαιζε τρομπέτα, τον Φώκο από την Ερεσσό που έπαιζε κλαρίνο, τον Μανόλη Καραντώνη που μέχρι το 1946 έπαιζε τζαζ.
Το πιο γραφικό πανηγύρι γινόταν στον Πλάτανο του Τάσου. Όμως λόγω χώρου και θέσεως οι περισσότεροι συγκεντρώνονταν στο καφενείο του Καραντώνη. Απέναντι απ’ το καφενείο στα «δέντρα» μαζευόταν πολύς κόσμος και κυρίως κοπέλες και γινόταν νυφοπάζαρο.
Μόλις άναβε το γλέντι άρχιζε ο χορός. Από συρτά και καρσιλαμάδες μέχρι χασάπικα. Χαρακτηριστικοί χορευτές ήταν μεταξύ άλλων ο Χρήστος Ο Χαψής (δικηγόρος), ο Μιχάλης ο Καβέτσος, ο Φώτης ο Μπουμπούς, ο Γιώργος Καραολάνης (κουρέας), χασάπικο χόρευε ο Γιάννης ο Μαυρομάτης.
Καμιά φορά οι μερακλήδες μεθούσαν, γίνονταν καβγάδες αλλά και σε ένδειξη εντυπώσεων έριχναν όλα τα λεφτά τους στα όργανα και έμενε ο λογαριασμός του τραπεζιού για άλλη μέρα γραμμένος πάνω στο χασαπόχαρτο.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι μεγάλη ήταν η κατανάλωση ούζου και σύμφωνα με όσα μας είπε ο Σταύρος Καραντώνης σε κάθε πανηγύρι ξοδεύονταν δέκα τενεκέδες ούζο.
Σήμερα, βέβαια, γίνεται πανηγύρι στο χωριό μας. Έρχονται επισκέπτες από τα γειτονικά χωριά. Όμως, έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την αίγλη και τη ζωντάνια του.
Καθώς, λοιπόν, περνούν τα χρόνια και αλλάζουν οι εποχές τα έθιμα και οι συνήθειες ξεφτίζουν και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε όσοι έχουν ζήσει αυτές τις όμορφες στιγμές αλλά και όλοι εμείς, είναι να διατηρήσουμε αυτό το πανηγύρι ζωντανό στη μνήμη μας και να αναπολούμε τις μοναδικές και αξέχαστες στιγμές του.