Κεντρική Σελίδα

Βιογραφικά Στοιχεία

Πτερούντα Λέσβου

Υπολογιστές στην Εκπαίδευση

Διαδικτυακή Διδασκαλία

Σενάρια Διδασκαλίας

Σχέδια Εργασίας

Διδακτική Μεθοδολογία

Ιστορία της Εκπαίδευσης

Σύνδεσμοι

Ο Παιδαγωγός Μίλτος Κουντουράς

Περίληψη

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποτολμάς να εμβαθύνεις στο αξεπέραστο έργο ενός «δασκάλου της Ρωμιοσύνης» (Πανταζής, 1984:39) όπως ο  Μίλτος Κουντουράς. Ωστόσο είναι μεγάλη η ικανοποίηση και η χαρά να διαπιστώνεις ότι συνέβαλες κι εσύ, ότι έβαλες ένα μικρό λιθαράκι για να αναδειχθεί και να γίνει  ακόμα πιο γνωστό το έργο αυτού του πρωτοπόρου παιδαγωγού που δεν είχε κατά την ταπεινή μας γνώμη την ανταπόκριση  και την πρέπουσα τιμή που αναλογούσε στο έργο του.

Στο βιβλίο αυτό γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση της ζωής και του έργου του μεγάλου παιδαγωγού κι αναφέρονται οι σημαντικότερες στιγμές της ζωής και της εκπαιδευτικής του πορείας με χρονολογική σειρά, γίνεται αναφορά στην κοινωνικοπολιτική του αφετηρία, δηλαδή στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κλίμα της εποχής του αλλά και στο οικογενειακό του περιβάλλον, στην περιοχή της Γέρας Λέσβου, το οποίο  τον επηρέασε καθοριστικά στη μετέπειτα διαδρομή του.

Ακόμα γίνεται αναφορά στην παιδαγωγική του αφετηρία και στις επιρροές που δέχτηκε και επηρεάστηκε τόσο στην πρώτη περίοδο της ζωής του από το 1906 μέχρι και πριν από την αναχώρησή του για μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία το 1923, όσο και στη δεύτερη και σημαντικότερη περίοδο από το 1923 μέχρι το 1926, όπου για τρία χρόνια  στη Γερμανία γνώρισε εξέχουσες προσωπικότητες της Παιδαγωγικής, της Διδακτικής και της Ψυχολογίας, παρακολούθησε τις παραδόσεις τους και επηρεάστηκε βαθιά από το έργο τους.

 Κυρίως όμως γίνεται προσπάθεια να αναδειχθούν οι παιδαγωγικές και διδακτικές καινοτομίες που εμπνεύστηκε, σχεδίασε κι εφάρμοσε με βασική αναφορά σε δυο φάσεις της εκπαιδευτικής του πορείας. Κατ’ αρχήν στην πρώτη περίοδο από την έναρξη της εκπαιδευτικής του καριέρας το 1915 μέχρι την επιστροφή του από μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία το 1926, και κυρίως στο μεγαλειώδες έργο του στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης 1927-1930, για το οποίο επιχειρείται εκτενής αναφορά με κύριους άξονες τις βασικές αρχές λειτουργίας του, την καθημερινή του λειτουργία, τη μέθοδο διδασκαλίας και το πρόγραμμά του, και τέλος  τα Πρότυπα Δημοτικά Σχολεία και τη λειτουργία τους.

Επίσης γίνεται αναφορά στην  υπονόμευση, τις συκοφαντίες, τις λοιδορίες, και τελικά στη ματαίωση της ρηξικέλευθης παιδαγωγικής προσπάθειας του Μ. Κουντουρά κι ακόμα συνοπτική αναφορά στη θητεία του στο Εκπαιδευτικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο (1930-1933) μετά τις διώξεις και τις συκοφαντίες που υπέστη καθώς και στην έκδοση του περιοδικού του «Παιδεία» το 1936.

Τέλος καταβάλλεται προσπάθεια για μια κριτική αποτίμηση του παιδαγωγικού και διδακτικού του έργου κάνοντας συσχέτιση των όσων έκανε και πρότεινε με το τι γίνεται σήμερα στα εκπαιδευτικά μας πράγματα.

Στο Παράρτημα αυτής της εργασίας αποτελείται από τρία Μέρη. Πιο συγκεκριμένα, στο 1ο Μέρος παρατίθενται οι απόψεις  διακεκριμένων ανθρώπων των Γραμμάτων και της Πολιτικής για το Μίλτο Κουντουρά, όπως αυτές αποδελτιώθηκαν από τη σχετική βιβλιογραφία, στο  2ο Μέρος κρίνεται σκόπιμο να παρατεθούν σημαντικά  έγγραφα σχετικά με την υπηρεσιακή  του κατάσταση και στο 3ο Μέρος παρατίθεται φωτογραφικό υλικό και χειρόγραφες σημειώσεις από τη ζωή και το έργο του.

 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ………………………………………………..……………………

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ………………………………………………….…………………...

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

1.  Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΙΛΤΟΥ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ ……….…………………

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

2.  Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ………………………………….

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο

3. Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΦΕΤΗΡΙΑ …………………………………….……….

3.1 Η πρώτη περίοδος: Από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι το 1923 …

3.2 Η δεύτερη περίοδος: Οι μεταπτυχιακές του σπουδές στη Γερμανία (1923-1926)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

4. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΕ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΕ ΣΤΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΘΗΛΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

4.1 Η πρώτη περίοδος: Από το ξεκίνημα της εκπαιδευτικής του πορείας μέχρι το τέλος των μεταπτυχιακών του σπουδών στη Γερμανία (1915-1926)

4.2 Η «Ιερή Τριετία» στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης (1927-1930)

4.2.1 Βασικές αρχές λειτουργίας του Διδασκαλείου ………………..

4.2.1.1 Ο Δημοτικισμός

4.2.1.2 Το Σχολείο Εργασίας

4.2.1.3 Το νόημα της Τέχνης στο Διδασκαλείο …………

4.2.2 Η καθημερινή λειτουργία του Διδασκαλείου …………………

4.2.2.1 Η πρωινή προσευχή

4.2.2.2 Οι ομάδες εργασίας

4.2.2.3 Οι ομάδες ειδικοτήτων

4.2.2.4 Η συγκέντρωση της Πέμπτης

4.2.2.5 Το βιβλίο και η βιβλιοθήκη

4.2.2.6 Το σχολικό θέατρο

4.2.2.7 Ο σχολικός κήπος και τα ζώα

4.2.2.8 Εκδρομές και επισκέψεις

4.2.2.9 Η ομοιόμορφη ενδυμασία

4.2.3 Η μέθοδος διδασκαλίας…………

4.2.3.1 Γενικές αρχές

4.2.3.2 Η συνολική μορφή διδασκαλίας

4.2.3.3 Εξετάσεις, βαθμοί και ατομικοί φάκελοι μαθητών ………….

4.2.3.4 Τιμωρίες και αμοιβές

4.2.4 Το Πρόγραμμα του Διδασκαλείου

4.2.4.1 Αρχές κατάρτισης του Προγράμματος

4.2.4.2 Περιεχόμενο και διαδικασία διεξαγωγής των μαθημάτων

4.2.5 Τα Πρότυπα Δημοτικά Σχολεία του Διδασκαλείου……………

4.2.5.1 Γενικό πλαίσιο λειτουργίας

4.2.5.2 Η διεξαγωγή των μαθημάτων

4.2.5.3 Υποδειγματικές διδασκαλίες

4.2.5.4 Η πρακτική εξάσκηση των τελειόφοιτων στα Πρότυπα του Διδασκαλείου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο

5. ΤΟ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟΥ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ…………

5.1  Αυτοί που αμφισβήτησαν και συκοφάντησαν το Μίλτο Κουντουρά………

5.2  Οι υποστηριχτές και οι συμπαραστάτες του Μίλτου Κουντουρά…

5.3 Η δικαίωση, η «προαγωγή» και το οριστικό τέλος μιας αξεπέραστης πρωτοβουλίας…………

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο

6. Η ΘΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ (ΕΓΣ) ΚΑΙ  Η ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΠΑΙΔΕΙΑ»………………………… 

6.1 Η θητεία του Μίλτου Κουντουρά στο Εκπαιδευτικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο (ΕΓΣ) 1930-1933

6.2 Η έκδοση του περιοδικού «Παιδεία» (1936)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο

7. ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ………………..

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ………………………………………………………………..

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ……………………………………………………………………

Α. Οι απόψεις  διακεκριμένων ανθρώπων των γραμμάτων και της πολιτικής για το Μίλτο Κουντουρά

Β. Έγγραφα σχετικά με την υπηρεσιακή  του κατάσταση ……………

Γ. Φωτογραφικό υλικό και χειρόγραφες σημειώσεις σχετικά με τη ζωή και το έργο του